تعیین غلظت سموم آفت کش های آلی فسفره (دیازینون و کلرپایریفوس) در رودخانه های زنجان رود، قزل اوزن و ابهر رود

کاربرد آفت کش های شیمیایی سنتز شده در زمین های کشاورزی مشکلاتی همچون آلودگی گسترده محیط زیست به مواد شیمیایی و پایداری آنها، طغیان سایر آفات، آلودگی منابع آب و خاک، مقاومت حشرات به برخی از آفت کش ها، آلودگی منابع تغذیه ای انسان و دام ها به سموم آفت کش و انتقال باقی مانده آفت کش ها به مصرف کننده نهایی زنجیره های غذایی را پدید آورده است. میزان بکارگیری آفت کش های شیمیایی علیه آفات گیاهی همه ساله رو به افزایش است در حالی که تعدادی از آفات همچنان تا حد طغیان به محصولات کشاورزی آسیب رسانده و سبب نابودی آنها می شود. بیش از 500 آفت نسبت به یک یا چند آفت کش مقاومت نشان داده اند . بر اثر عدم آگاهی از کاربرد آفت کش های شیمیایی این مواد خطرناک بی رویه و بدون کنترل استفاده می شود. بنابراین، آشکار است که بکارگیری آفت کش های شیمیایی سبب خطرات جدی زیست محیطی می شود که از مهم ترین آن آلودگی منابع آبی می باشد. برپایه همین داده ها در این رساله تلاش گردیده است در حد امکان اندازه گیری باقی مانده دو آفت کش پر کاربرد محصولات کشاورزی در رودخانه های مهم استان زنجان(قزل اوزن،ابهر رود و زنجان رود) جهت بررسی میزان آلودگی آنها در دوره زمانی چند ماهه انجام گیرد. با توجه به نتایج به دست آمده، بقایای سموم آفت کش آلی فسفره دیازینون و کلرپایریفوس در آب رودخانه های قزل اوزن، ابهر رود و زنجان رود و نهرهای انحرافی منشعب قابل ردیابی است و با استفاده از تکنیک کروماتوگرفی لایه نازک، میزان غلظت باقی مانده آفت کش ها، در مقاطع زمانی گوناگون اندازه گیری و مورد بررسی و تجزیه قرار گرفته شده است. طبق نمونه برداری های انجام شده در رودخانه قزل اوزن در روز نخست پس از سمپاشی، مقدار غلظت آفت کش باقی مانده دیازینون و کلرپایریفوس در تمامی ایستگاه های نمونه برداری، بیش از حد استاندارد آب آشامیدنی می باشد و میزان غلظت باقی مانده آفت کش دیازینون و کلرپایریفوس با گذشت زمان با کاهش همراه است و در دو ماه پس از سمپاشی باقی مانده ای از آفت کش دیازینون و کلرپایریفوس در آب رودخانه قزل اوزن برای اندازه گیری مشاهده نشد.